24 Nisan 2023 Tarihli ve 32170 Sayılı Resmi Gazete’ de Türkiye Cumhuriyeti ile Pakistan İslam Cumhuriyeti Arasında Mal Ticareti Anlaşması Çerçevesindeki Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik yayımlandı.
Bu çerçevede; 12/8/2022 tarihinde İslamabad’da imzalanan, 7436 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ve 24/3/2023 tarihli ve 6994 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile onaylanan Türkiye Cumhuriyeti ile Pakistan İslam Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Mal Ticareti Anlaşmasına ek “Menşeli Ürünler” Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemleri Hakkında Protokol’ün uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.
Mal Ticaret Anlaşması bağlamında ülkemiz Pakistan’a sanayi ürünleri için ilave gümrük vergilerinde taviz verirken, Pakistan, gümrük vergisi ve ilave gümrük vergilerinde taviz tanımıştır.
Pakistan’dan başlıca; sanayide demir-çelik ürünleri, dokunmamış mensucat, makinelerin aksam ve parçaları, ilaçlar, elektrikli makine ve cihazlar, plastik mamuller, otomotiv ürünleri, ocaklar, hijyenik havlular, televizyon ve tarımda çay, fındık, glikoz şurubunu kapsayan 8’li gümrük tarife istatistik pozisyonundaki toplam 130 üründe taviz alınmıştır. Taviz yapısı, 34 üründe Anlaşma kapsamında taviz verilen gümrük vergilerinin yürürlükle birlikte veya tedricen 10 yıla uzanan bir takvim dâhilinde sıfıra indirilmesi, 42 üründe yürürlükle birlikte gümrük vergisi indirimi ve 54 üründe gümrük vergisiyle birlikte ilave gümrük vergisi indirimi olacak şekilde karara bağlanmıştır.
Ülkemizce Pakistan’a başlıca; sanayide şişme toplar, kauçuk, kauçuktan dış lastikler, eldiven, polietilen, temizlik müstahzarları, plastikten eşya, deriler, kutular, makyaj müstahzarları ve tarımda mısır, hurma, pirinç ve gıda müstahzarlarını kapsayan 12’li gümrük tarife istatistik pozisyonundaki toplam 261 ürüne taviz verilmiştir. Taviz yapısı, 215 üründe Anlaşma kapsamında taviz değişimine konu gümrük vergilerinin yürürlükle birlikte veya tedricen 10 yıla uzanan bir takvim dâhilinde sıfıra indirilmesi, 32 üründe yürürlükle birlikte gümrük vergisi indirimi ve 14 üründe kotalar çerçevesinde sınırlı bir açılım olacak şekilde düzenlenmiştir.
Yönetmelik kapsamında İkili menşe kümülasyonu hükümleri bulunmaktadır.
Ayrıca doğrudan nakliyat kuralları belirtilmiş olup ; Anlaşma hükümlerinde sağlanan tercihli muamele sadece, bu Yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getiren ve Türkiye veya Pakistan’a ithal edileceği beyan edilen ürünlere, bu ürünlerin ihracatçı Taraf ülkeden ihraç edilenlerle aynı olması kaydıyla uygulanacaktır. Bu ürünlerin, ithal edileceklerinin beyan edilmesinden önce değiştirilmemiş, herhangi bir şekilde dönüştürülmemiş veya iyi koşullarda muhafaza edilmelerine yönelik işlemler dışında bir işlemden geçmemiş olmaları gerekir. Ürünlerin depolanması veya sevkiyatı ve sevkiyatın bölünmesi, bu işlemlerin ihracatçının veya eşyanın sonraki hamilinin sorumluluğu altında gerçekleştirildiği yerde yapılabilir. Bu ürünlerin transit ülkelerde kaldıkları süreler boyunca gümrük gözetimi altında olmaları gerekir.
Gümrük idarelerine aksini gösterecek bir sebep olmadığı sürece, yukarıdaki hükümlerinin yerine getirilmiş olduğu kabul edilir. Bu hallerde, gümrük idareleri beyan sahibinden, konşimento gibi sözleşmeye dayanan taşımacılık belgeleri ya da ambalaj işaret veya numaralarına dayanan gerçek veya somut kanıtlar ya da eşyanın kendisiyle ilgili her tür kanıt dâhil olmak üzere, bu hükümlerin yerine getirildiğine dair herhangi bir usulde verilebilecek ve bu hükme uyulduğunu gösteren tüm kanıtları temin etmesini talep edebilir.
Anlaşma kapsamından faydalanmak için TUR-PAK Menşe İspat Belgesi kullanılacaktır. Türkiye’de düzenlenen menşe ispat belgelerine, belgenin sol kısmına düşey yazıyla “TR” ibaresiyle başlayan bir referans numarası da girilecektir. Bir TUR-PAK Menşe İspat Belgesi, ihracatçı Taraf ülkede düzenlenme tarihinden itibaren on iki ay süreyle geçerli olur ve bu süre zarfında ithalatçı Taraf ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilmelidir.
Yönetmelik 1/5/2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girdi.
Konuya ilişkin detaylara aşağıdaki bağlantımızdan ulaşabilirsiniz.
