Sene başında yayımlanan Tarım ve Orman Bakanlığı Denetimi Tebliğinde (2024/5) YGM raporu aranacak durumlar eklenmiş aynı zamanda Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Asgari Ücret Tarifesine yeni tespit raporu kodları belirtilmiş ve düzenlenecek raporların detayları için daha sonra 2024/8 sayılı Genelge yayımlanmıştı.
 
Sonrasında, 10 Ekim 2024 tarihli ve 32688 sayılı Resmi Gazetede Gümrük Genel Tebliği (Serbest Dolaşıma Giriş) (Seri No:18) yayımlanmış ve söz konusu Tebliğ ile diğer kurumlarca yapılacak kontrollere tabi eşya (DK1) ile metal hurda olarak beyan edilen eşya (MH1) ve İthalat Rejimi Kararının 4 üncü maddesinde sayılan önlemlere tabi eşyanın (TP1) serbest dolaşıma girişi sonrasındaki kullanım veya teslimine yönelik yapılan beyanların tespit işlemlerine ilişkin usul ve esaslar belirlenmişti.
 
Düzenlemeye göre metal hurda (MH1) ve ticaret politikası önlemlerine (TP1) tabi eşyaların serbest dolaşıma girişi için düzenlenecek raporlarda idarenin yapacağı kontroller sonucunda gerekli ise  firmadan YGM raporu talep edilecektir. Ancak diğer kurumlarca yapılacak kontrollere tabi eşya için düzenlenecek rapor (DK1) için firmalara idareden herhangi bir talep gitmeyecek, Tebliğde belirtilen kıstaslara göre firmaların YGM’lere rapor düzenlettirip gümrüklere sunulması gerekecektir.
 
Bakanlığa intikal eden muhtelif firma dilekçelerinden 2024/5 sayılı Tarım ve Orman Bakanlığının Kontrolüne Tabi Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliğinin 10/5 inci maddesi kapsamında Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri (YGM) Raporu ile yapılacak tespitlere ilişkin bazı tereddütlerin hasıl olduğu anlaşılmış olup uygulamadaki tereddütlerin bertaraf edilmesini teminen Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından ekte bulunan ikinci yazı yayımlanmıştır.
 

• 2024/5 Tarım ve Orman Bakanlığının Kontrolüne Tabi Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliğinin 10/6 ncı maddesine göre eşyanın serbest dolaşıma girişi sonrası beyana uygun kullanım, teslim veya işleme konu edilmesinden ithalatçının sorumlu olduğu belirtilmektedir. ithal edilen ürünlerin iç piyasada satıldıktan sonra Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerince (YGM) yapılacak tespit için gerekli bilgi ve belgelerin temininde herhangi bir aksaklık çıkmaması için satış yapılırken bu kapsamda gerekli önlemlerin ithalatçı tarafından alınması gerektiği belirtilmiştir. Kapsam dışı referans numarası girilerek ithal edilen eşyanın kullanıma tabii tutulmadan doğrudan satılması halinde (Al – Sat İşlemi) alıcının mukim bulunduğu ilin Tarım ve Orman Müdürlüğüne YGM tarafından bildirimde bulunulacak ve söz konusu bildirim YGM raporunda belirtilerek rapor sonlandırılacaktır. Tarım ve Orman Bakanlığı yetkili birimlerince yapılan iç piyasa denetimleri sonucunda, eşyanın yapılan beyanın aksine bir kullanım, teslim veya işleme konu edildiğinin tespit edilerek gümrük idaresine bildirilmesi halinde 4458 sayılı Gümrük Kanununun 235/1(c) kapsamında işlem yapılacaktır. (235/1(c): Varsa eşyanın fark gümrük vergilerinin alınmasının yanı sıra, gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verilecektir)

• Daha önce yayımlanan yazıda; 2024/5 sayılı Tarım ve Orman Bakanlığının Kontrolüne Tabi Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliğinin 10/5 inci maddesinde belirtilen eşyanın yapılacak tespit işleminde bir özet beyan veya TIR Karnesi ya da transit beyannamesi kapsamında anılan madde çerçevesinde sabit referans numarası beyan edilerek ithal edilen ve 500.000 TL toplam fatura tutarını aşan ürünlerin esas alınması gerektiği hususu belirtilmiştir. Deniz yoluyla gelen eşya için bu uygulamanın bir konşimento kapsamında yapılması uygun bulunmuştur.

• Daha önce yayımlanan yazının 2 nci maddesinde, 5 sayılı Tebliğin 10/5 inci maddesi çerçevesinde bir sabit referans numarası bulunan eşya için aynı Tebliğin diğer listeleri kapsamında veya başka bir ürün güvenliği ve denetimi ya da ithalat tebliği hükümleri uyarınca bir uygunluk belgesinin mevcut olması halinde YGM Raporunun aranmasına gerek bulunmadığı belirtilmiştir. Bu kapsamda detaylı açıklamalar yapılmıştır. Diğer taraftan, 3 sayılı Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalat Denetimi Tebliği kapsamında ibraz edilen Üretici Belgesi ve analiz sertifikası bir uygunluk belgesi olmadığından, YGM raporu istenecektir.

• Rapor ücretlendirmesi hakkında detaylı bilgiler verilmiştir. DK1 tespit raporları için öngörülen aylık asgari 10.000 TL’lik ücretlendirmenin her bir tespit sözleşmesi için ayrı uygulanması, her bir sözleşme kapsamında aynı gümrük idaresine muhatap aynı ay içerisinde tespiti yapılan ikinci ve sonraki beyannameler için ilave asgari 200 TL ücretlendirme yapılması gerektiği belirtilmiştir.

• 1 Ocak 2024-31 Ekim 2024 tarihleri arasında tescil edilen beyannameler kapsamında yapılacak tespitlere ilişkin yetkilendirilmiş gümrük müşaviri raporlarının, süre uzatımına ilişkin hususlar saklı kalmak kaydıyla 30 Nisan 2025 (dahil) tarihine kadar düzenlenmesi uygun bulunmuştur. Bu kapsamda daha önce yıl sonu olarak belirtilen süre uzatılmıştır.

• YGM raporları YGMS Programı üzerinden elektronik olarak ibraz edildiğinden söz konusu raporların ve eklerinin ayrıca kağıt ortamında ilgili gümrük idaresine ibrazı gerekmeyecektir.

• Uygulamanın 1 Ocak 2024 tarihi itibariyle tescil edilmiş olan tüm serbest dolaşıma giriş beyannameleri için geçerli olduğu tekrar belirtilmiştir.

• Bakanlığa intikal eden başvurulardan, tebliğ eki listelerde sınıflandırılan tüm eşyanın serbest dolaşıma girişinde YGM raporu ibrazının zorunlu olduğu gibi bir algı oluştuğu belirtilmektedir. Bu kapsamda, Tebliğin Ek-2 listesinde yer alan ve gıda ile temas etmesi ihtimali bulunan, gıda ve yem sanayinde ve/veya karşılarında belirtilen amaçlar için kullanılabilecek eşya için ithalat öncesinde Uygunluk Yazısı almak üzere Tarım ve Orman Bakanlığına başvurulması mümkün olup, Uygunluk Yazısı beyan edilen eşya için ayrıca YGM Raporu düzenlenmesine gerek bulunmadığı açıklanmıştır.